Wetgeving rondom vrachtwagenheffing

Op 22 maart 2022 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel Vrachtwagenheffing aangenomen. Op 12 juli 2022 heeft ook de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel Vrachtwagenheffing. Daarmee ligt de weg open om te starten met de realisatie.

De publicatie van de Wet vrachtwagenheffing in het Staatsblad vindt u hier. Daarnaast staat hieronder een korte samenvatting.

Het doel van de invoering van de vrachtwagenheffing

De doelstellingen voor invoering van de vrachtwagenheffing in Nederland zijn:

1. Binnenlands en buitenlands vrachtverkeer laten betalen voor het gebruik van de weg, door omzetting van vaste belastingen (waaronder de motorrijtuigenbelasting en het Eurovignet) naar een variabele heffing, waarbij men per gereden kilometer betaalt. Zo gaat al het vrachtverkeer meer dan nu betalen voor het gebruik van de Nederlandse wegen.
2. Innoveren en verduurzamen van de Nederlandse vervoerssector. De inkomsten van de vrachtwagenheffing worden in overleg met de sector teruggesluisd naar de vervoerssector. Dit is bekrachtigd met het afsluiten van de Bestuursovereenkomst Terugsluis in 2021. Naast verlaging van de motorrijtuigenbelasting op vrachtwagens en afschaffing van het Eurovignet in Nederland, wordt de netto-opbrengst aangewend voor verdere innovatie en verduurzaming (terugsluis) van de vervoerssector.

Voertuigen

De vrachtwagenheffing gaat gelden voor binnenlandse en buitenlandse voertuigen of samenstellingen van voertuigen die bedoeld zijn of gebruikt worden voor het vervoeren van goederen (vrachtwagens), met een toegestane maximum massa van meer dan 3.500 kg. Voor bepaalde voertuigen die (mogelijk) wel aan de definitie van vrachtwagen voldoen, geldt een vrijstelling of bestaat de mogelijkheid om ontheffing te verlenen.

Tarieven

Het tarief van de vrachtwagenheffing is afhankelijk van het gewicht en de euro-emissieklasse van de vrachtwagen. Hierbij geldt: hoe schoner en hoe lichter het voertuig, hoe lager de heffing. Door de invoering van de vrachtwagenheffing gaat de motorrijtuigenbelasting (mrb) voor vrachtwagens omlaag. Ook vervalt de belasting zware motorrijtuigen (bzm), ofwel het Eurovignet in Nederland. De heffing die in rekening wordt gebracht, wordt vastgesteld aan de hand van het aantal geregistreerde kilometers op de wegen van het heffingsnetwerk, vermenigvuldigd met het voor het voertuig geldende tarief. Het gemiddelde tarief is € 0,149 per gereden kilometer (prijspeil 2019). Er is voor dit tarief gekozen om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de gemiddelde tarieven die in België en Duitsland worden gehanteerd.
Bekijk voor de details de tarieftabel in de wet Vrachtwagenheffing.

Wegennet

Uitgangspunt is dat de vrachtwagenheffing wordt geheven op nagenoeg alle autosnelwegen (A-wegen) en op wegen waarop naar verwachting uitwijk zal plaatsvinden (met name N-wegen en enkele gemeentelijke hoofdwegen) als gevolg van een heffing op alleen autosnelwegen.
Het wegennet waarop de vrachtwagenheffing gaat gelden is onderwerp geweest van onderzoek en overleg met wegbeheerders (waterschappen, gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat) en met werkgroepen en commissies van de Unie van Waterschappen (UvW), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO).
Het voorgestelde heffingsnetwerk is weergegeven op onderstaande kaart. Download voor het complete overzicht van de wegen van het heffingsnetwerk de wegenlijst en kaart onderaan deze pagina.

Europese wetgevingskaders en -richtlijnen

• Op 19 oktober 2021 is de Wet Implementatie EETS-richtlijn in werking getreden waarmee EU-richtlijn 2019/520 (de EETS-richtlijn) is geïmplementeerd. Deze implementatiewet is van toepassing op electronische tolheffingssystemen, waaronder systemen die registreren met automatische nummerplaatherkenning.
• Op 24 maart 2022 is de herziene Eurovignetrichtlijn in werking getreden. Deze richtlijn bevat het Europese kader voor wegbeprijzing voor alle tolsystemen en gebruiksheffingen binnen de EU en ziet op alle voertuigen (zowel personen- als vrachtverkeer). Deze wet wordt de komende jaren geïmplementeerd in de relevante wetgeving waaronder de Wet vrachtwagenheffing.

Parlementair proces

Het wetsvoorstel Vrachtwagenheffing wordt na behandeling in de Tweede en Eerste Kamer door de Koning verheven tot de Wet vrachtwagenheffing.
Bekijk voor een uitgebreide toelichting op het wetgevingsproces voor de vrachtwagenheffing ook de infographic wetgevingsproces.

Naar aanleiding van het advies van de Raad van State is het wetsvoorstel in 2021 aangepast. Op 15 september 2021 is het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd en ook aangepast. Zij heeft het wetsvoorstel op 22 maart 2022 aangenomen. Ook de Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel aangenomen, op 12 juli 2022. Momenteel wordt de lagere wet- en regelgeving uitgewerkt.