Ga direct naar inhoud
groene weg met vrachtwagen

Terugsluis: verduurzamen goederenvervoer

Met de vrachtwagenheffing stimuleren we het gebruik van emissievrije vrachtwagens. Zo vermindert de CO2-uitstoot van het goederenvervoer in Nederland. De netto-opbrengsten van de vrachtwagenheffing worden ingezet om (transport-)ondernemers te helpen bij het verduurzamen van het goederenvervoer over de weg. Denk aan de aanschaf van emissievrije vrachtwagens, de aanschaf van laadpalen bij bedrijven, de bouw van waterstoftankstations en het realiseren van efficiënter vervoer. Dit terugspelen van de opbrengsten uit de vrachtwagenheffing via subsidies voor (transport-)ondernemers noemen we de ‘terugsluis’.

Subsidies

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2050 het goederenvervoer emissievrij is. Maar de investeringskosten voor verduurzaming zijn vaak hoog. Daarom heeft de overheid samen met de vervoersorganisaties evofenedex, Transport en Logistiek Nederland (TLN) en VERN een pakket met subsidies opgesteld. Deze subsidies stimuleren ondernemers om het vervoer van goederen over de weg sneller en haalbaar te verduurzamen.

Vanaf 2024 tot en met 2030 zijn er verschillende subsidieregelingen beschikbaar. In 2024 is er 70 miljoen euro subsidie beschikbaar en 100 miljoen euro in 2025. Alleen de Tweede en Eerste Kamer moeten hun akkoord nog geven. De verwachting is dat dit in maart 2024 zal gebeuren. Het geld voor deze subsidies wordt geleend van het Mobiliteitsfonds. Zodra de vrachtwagenheffing start (waarschijnlijk in 2026) zal dit geld weer worden terugbetaald uit de opbrengsten van de vrachtwagenheffing.

Vanaf 2026 is naar verwachting ongeveer 250 miljoen euro per jaar beschikbaar.

In veel gevallen kunnen middelgrote en kleine ondernemers hogere subsidies ontvangen, zodat de transitie ook voor hen betaalbaar is. Zo krijgen alle ondernemers een kans om te verduurzamen.

Subsidieregelingen

De terugsluis bestaat uit meerdere subsidies. Ondernemers kunnen straks subsidie aanvragen voor:

  1. De aanschaf van elektrische vrachtwagens (AanZET)
  2. De aanschaf van laadpalen bij bedrijven
  3. De bouw van waterstoftankstations en de aanschaf van waterstof-vrachtwagens (SWiM)
  4. Het realiseren van efficiënter vervoer.

Naast deze subsidies worden de volgende projecten financieel ondersteund vanuit de vrachtwagenheffing:  

  1. Het ontwikkelen van een ICT-tool die informatie over biobrandstoffen vastlegt
  2. Onderzoek naar het opladen van elektrische vrachtwagens tijdens het rijden

Bij het opstellen van deze subsidieregelingen is gewerkt met de volgende criteria:

  • Doelmatig en doeltreffend
  • Richtinggevend en toekomstbestendig
  • Kansrijk voor grote, middelgrote én kleine ondernemingen
  • De transportsector moet hiervan profiteren

Deze subsidieregelingen starten allemaal in de loop van 2024. De subsidieaanvraag zelf doet u bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De aanvraagprocedures worden zo eenvoudig mogelijk gemaakt.

Meerjarenprogramma             

Alles rondom de terugsluis staat beschreven in het ‘Meerjarenprogramma 2026-2030, Terugsluis Vrachtwagenheffing, Verduurzaming en innovatie van de vervoersector’. De planning is dat de definitieve versie van dit meerjarenprogramma in september 2024 wordt vastgesteld. Na vaststelling kunt u het hier vinden. Tot het zover is, kunt u het concept-Meerjarenprogramma en de uitkomsten van de internetconsultatie hier vinden. [LINK]

Het Stimuleringsprogramma 2024-2025 is wel al vastgesteld. Deze kunt u hier downloaden.

  1. Aanschaf emissievrije vrachtwagens (AanZET)

De Aanschafsubsidieregeling Zero Emissie Trucks (AanZET) vergoedt een deel van de meerkosten van een nieuwe elektrische vrachtwagen. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van de voertuigcategorie en de grootte van het bedrijf of non-profitorganisatie (klein, middelgroot of groot).  De hoogte van de subsidie hangt onder andere af van de aanschafkosten van het voertuig, van de voertuigcategorie en de grootte van uw onderneming.

AanZET bestond al in 2022 en 2023. Inzet is dat de ‘nieuwe ronde’ voor AanZET op 26 maart 2024 start.

  1. Aanschaf laadpalen bij bedrijven

De subsidieregeling Private Laadinfrastructuur voor Bedrijven vergoedt een deel van de kosten voor de aanschaf en plaatsing van private en semi-private laadpalen. Er zijn namelijk voldoende laadpalen nodig voor elektrische wagens. Ook kan men subsidie aanvragen voor advies over de aanleg van laadpalen.

Inzet is dat deze regeling in juni 2024 start.

  1. Bouw waterstoftankstations en aanschaf waterstof-vrachtwagens

De Subsidieregeling Waterstof in Mobiliteit (SWiM) vergoedt een deel van de investering voor aanleg van waterstof-tankinfrastructuur en van de aanschaf- of ombouwkosten van waterstofvoertuigen.

De regeling heeft twee doelen:

  • Realiseren van een landelijk dekkend netwerk van waterstoftankstations (die voldoen aan de Europese regels), en
  • Realiseren van voldoende waterstof-voertuigen op de weg, zodat een dekkend netwerk van tankstations rendabel is.

Inzet is dat SWiM in maart 2024 start.

  1. Realiseren efficiënter vervoer

Meer dan 99% van de gebruikte brandstof in de wegtransportsector is nu nog diesel. Bij de verbranding van diesel komt CO2 vrij. Dus zorgt het verlagen van het aantal gereden kilometers tot een afname van de CO2-uitstoot. De subsidieregeling Innovatie stimuleert bedrijven om de efficiëntie van hun transportbewegingen te onderzoeken en verder te verbeteren.

De regeling bestaat uit twee onderdelen:

  • Subsidie voor een kennisvoucher voor een nulmeting van de CO2-uitstoot, en
  • Subsidie voor een kennisvoucher voor concreet en meetbaar advies over verbetering in efficiëntie.

Inzet is dat de regeling Logistieke Efficiëntie in oktober 2024 start.

Naast deze subsidies worden de volgende projecten financieel ondersteunt vanuit de vrachtwagenheffing:  

  1. Het ontwikkelen van een ICT-tool die informatie over biobrandstoffen vastlegt

Een nieuwe ICT-tool legt informatie over biobrandstoffen vast, zodat alle betrokkenen zeker zijn dat biobrandstof voor hun transport wordt gebruikt. Zo wordt het tanken van hernieuwbare brandstoffen transparanter en minder fraudegevoelig. Het ministerie ondersteunt dit initiatief vanuit de transportsector.

  1. Onderzoek naar het opladen van elektrische vrachtwagens tijdens het rijden

Electric Road Systems (ERS) maken het mogelijk om elektrische vrachtwagens tijdens het rijden op te laden. Dit gebeurt met een bovenleiding en stroomafnemer, vergelijkbaar met een trein of trolleybus. Op dit moment onderzoeken we de mogelijkheden van ERS op een tweetal snelwegtrajecten in Nederland.

Als na (internationale) haalbaarheidsstudies en gesprekken met stakeholders blijkt dat een traject met ERS economisch haalbaar is, dan zal de terugsluis hier vanaf 2026  aan meebetalen.