Terugsluis: Innovatie & verduurzaming vervoerssector
Innovatie en verduurzaming van de vervoerssector is een belangrijk doel van de vrachtwagenheffing. Daarom wordt de netto-opbrengst van de vrachtwagenheffing hiervoor ingezet. Bijvoorbeeld in de vorm van subsidies voor elektrische vrachtwagens. De netto-opbrengst is het bedrag dat overblijft van de inkomsten van de vrachtwagenheffing na aftrek van de investeringskosten en exploitatiekosten van de vrachtwagenheffing , de compensatie voor de verlaging van de motorrijtuigenbelasting voor vrachtwagens en de compensatie van de derving van de inkomsten uit het Eurovignet en accijnzen. De netto-opbrengst van de vrachtwagenheffing wordt ook wel de ‘Terugsluis’ genoemd. Naar verwachting bedraagt deze zo’n 250 miljoen per jaar. Met de terugsluis draagt de Vrachtwagenheffing bij aan een schonere en duurzamere vervoerssector.
Invulling terugsluis samen met de sector
De besteding van de terugsluis gaat in nauw overleg met vertegenwoordigers van de vervoerssector. Het ministerie overlegt met drie vervoersorganisaties: evofenedex, Transport en Logistiek Nederland (TLN), en VERN. Voor deze drie partijen is gekozen omdat zij het merendeel van de betalingsplichtige vervoersbedrijven in Nederland vertegenwoordigen. Naast de vervoerspartijen zijn ook andere belanghebbenden betrokken.
Op 15 september 2021 heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat samen met de vervoersorganisaties hun samenwerking voor het vormgeven van de terugsluis vastgelegd en de besteding van de terugsluis op hoofdlijnen geschetst.
Concept-meerjarenprogramma verduurzaming en innovatie
De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft samen met de vertegenwoordigers van de vervoerssector (evofenedex, TLN en VERN) een concept-meerjarenprogramma 2026-2030 sopgesteld voor verduurzaming en innovatie van de vervoerssector. Hierin is uitgewerkt hoe het geld van de terugsluis wordt besteed. Het bestaat uit de volgende subsidies:
- Een subsidie voor de aanschaf van elektrische vrachtwagens met een batterij;
- Een subsidie voor aanleg van laadapparatuur voor elektrische vrachtwagens;
- Een subsidie voor een project om het opladen van elektrische vrachtwagens tijdens het rijden op de autosnelweg mogelijk te maken;
- Een subsidie voor de bouw van waterstof-tankstations met waterstof-vrachtwagens;
- Een subsidie om ondernemers te helpen slimmer te vervoeren en zo minder kilometers te rijden.
Dit meerjarenprogramma ligt momenteel voor ter internetconsultatie. Tot 4 september 2023 kon iedereen ideeën geven over het plan via de website internetconsultatie.nl.
De planning is om het definitieve meerjarenprogramma 2026-2030 in september 2024 vast te stellen en te publiceren.
Ministerie onderzoekt mogelijkheid voorfinanciering
Momenteel bestaat er al een subsidie voor de aanschaf van emissieloze vrachtwagens. Deze Aanschafsubsidie Zero Emissie Trucks (AanZET), loopt eind dit jaar af. De vrachtwagenheffing start in 2026. Daarmee zou de de verduurzaming van de vervoerssector mogelijk vertraging oplopen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderzoekt daarom of het mogelijk is om de toekomstige inkomsten van de vrachtwagenheffing al gedeeltelijk in 2024 en 2025 in te zetten, zodat ook in 2024 en 2025 de sector wordt ondersteund bij de verduurzaming. Dit geld dient dan na invoering van de vrachtwagenheffing terugbetaald te worden. Hiervoor is alvast een concept-stimuleringspakket voor 2024-2025 voorbereid. Voor de behandeling van de begroting van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat moet hier duidelijkheid over zijn.